Radu Jude thảo luận về cách bộ phim của Andy Warhol bắt đầu như một ‘trò đùa’, cho biết các nhà làm phim cần phải ‘nghiêm túc về TikTok’

Radu Jude thảo luận về cách bộ phim của Andy Warhol bắt đầu như một 'trò đùa', cho biết các nhà làm phim cần phải 'nghiêm túc về TikTok'

Là một người đam mê điện ảnh đã đi qua tấm thảm phong phú của điện ảnh toàn cầu, tôi thấy mình được truyền cảm hứng sâu sắc từ sự khám phá không sợ hãi và cách tiếp cận sáng tạo trong việc làm phim của Radu Jude. Lời nói của ông phản ánh cảm xúc của nhiều đạo diễn đương đại đang vật lộn với bối cảnh ngày càng phát triển của cách kể chuyện kỹ thuật số.


Đạo diễn người Romania Radu Jude cho rằng đã đến lúc các nhà làm phim bắt đầu coi trọng TikTok. Trong một sự kiện trò chuyện tại Liên hoan phim tài liệu quốc tế Amsterdam, Jude đã rút điện thoại thông minh của mình ra và cho khán giả xem một loạt TikTok và nói: “Đối với tôi, TikTok giống như sự khởi đầu của điện ảnh. Nó giống như Lumiere. Các nhà làm phim đang gặp rắc rối vì điều này đang ở phía trước chúng ta. Nếu bạn nghiêm túc với việc làm phim thì bạn phải nghiêm túc với [TikTok].”

Kết luận này được đưa ra sau khi giám đốc nghệ thuật của IDFA Orwa Nyrabia, người điều hành cuộc trò chuyện, nhấn mạnh các sợi dây kết nối trong tác phẩm của Jude. Về vấn đề này, Jude cho biết một số nghệ sĩ “rất có ý thức” về công việc của họ và có những người “làm phim mà không nghĩ về những gì kết nối họ, và tôi cảm thấy mình thuộc về [nhóm] này”.

Là một người đam mê điện ảnh đang viết ra những suy nghĩ của mình, tôi thú nhận rằng một cảm giác tham vọng dâng trào đã xâm chiếm tôi. Niềm khao khát sáng tạo này buộc tôi phải lao vào mọi khía cạnh của việc làm phim, ngay cả khi tôi bắt tay vào thực hiện một dự án về những phong cảnh đẹp như tranh vẽ của nước Pháp. Nỗi sợ hãi có thể cảm nhận được, nhưng có một sức hấp dẫn nhất định trong sự không chắc chắn – không quan tâm đến việc liệu bộ phim sẽ xuất hiện trên màn ảnh ở Berlin hay Cannes, mà thay vào đó là ôm ấp mong muốn thử nghiệm vô độ này. Tôi khao khát được đi sâu vào làm phim tài liệu. Năm ngoái, tôi đã dám kết hợp những hình ảnh do AI tạo ra vào quá trình sản xuất Dracula của mình, chọn ra những hình ảnh kém lý tưởng hơn. Đối với tôi, điện ảnh bao gồm mọi khía cạnh của quang phổ nghệ thuật.

Sau khi xem buổi chiếu kép hai bộ phim gần đây nhất của anh ấy, “Sleep #2” và “Eight Postcards From Utopia”, Jude bắt đầu thảo luận. Bộ phim đầu tiên là sự kết hợp sáng tạo của các nguồn cấp dữ liệu trực tiếp từ mộ của Andy Warhol trên mạng Earthcam, trong khi bộ phim thứ hai, do triết gia Christian Ferencz-Flatz đồng đạo diễn, có nhiều quảng cáo Romania được sản xuất trong quá trình đất nước chuyển từ chủ nghĩa xã hội sang chủ nghĩa tư bản.

Trong văn hóa của Jude, việc sản xuất phim được coi là cực kỳ khó khăn, tốn kém và bị chi phối bởi vô số quy tắc – cả bằng văn bản và bất thành văn. Vấn đề phân phối vẫn còn nhiều vấn đề; hoặc bạn đảm bảo việc phân phối thương mại hoặc bạn phải giới thiệu tác phẩm của mình tại các lễ hội. Môi trường này nuôi dưỡng một bầu không khí căng thẳng và hạn chế. Bảy năm trước, Jude tình cờ xem được phim của Warhol và bị thu hút bởi kỹ thuật làm phim của ông. Phim của Warhol rất phức tạp, nội dung tác phẩm của ông rất phong phú nhưng phần lớn chưa được khám phá. Do khả năng truy cập hạn chế nên tôi phải xem phim của anh ấy một cách bất hợp pháp.

Đạo diễn nói thêm rằng Warhol là nghệ sĩ duy nhất trả lời câu hỏi về cách làm phim bằng câu nói “Bạn cầm máy ảnh, nhấn nút và bạn có một bộ phim”. “Anh ấy nói đúng, làm phim có thể là như vậy. Mọi chuyện bắt đầu từ đó và trở nên phức tạp hơn, đầy áp lực đủ loại. Nhưng nếu bạn lùi lại một bước, bạn sẽ thấy rằng Warhol đã đúng.”

Jude xem “Sleep #2” như một ghi chú hoặc lời giải thích bổ sung cho bộ phim mang tính biểu tượng năm 1964 của Andy Warhol “Sleep”, trong đó có cảnh quay lặp lại về đối tác của Warhol, John Giorno, đang ngủ. Khái niệm này bắt nguồn từ một nhận xét hài hước mà Jude đưa ra khi khám phá ra webcam. Như anh giải thích, “Warhol đã tạo ra ‘Sleep’, và bây giờ đây là giấc ngủ vĩnh viễn của anh ấy. Tôi cảm thấy hơi tự ti rằng nhiều bộ phim của tôi bắt đầu như những trò đùa – không phải lúc nào cũng là những bộ phim hay – nhưng một trò đùa thường nảy sinh ra một ý tưởng.

Anh ấy coi [‘Sleep #2’] là một trong những tác phẩm hay nhất của mình. Đó là một tác phẩm theo trường phái ấn tượng đẩy ranh giới của điện ảnh, mang đến cái nhìn sâu sắc về bản chất của cách kể chuyện bằng hình ảnh và khái niệm giám sát, như nó đã được tạo ra,” ông giải thích, đồng thời lưu ý thêm rằng những khía cạnh này dường như không đáng kể so với các vấn đề toàn cầu mà chúng ta phải đối mặt ngày nay. Ngoài ra, ‘Sleep #2’ còn đánh dấu một cột mốc quan trọng đối với anh vì đây là bộ phim Mỹ đầu tiên của anh mặc dù chưa từng đặt chân đến Mỹ.

Về “Tám tấm bưu thiếp từ Utopia”, Jude đề cập rằng anh ấy chọn Ferencz-Flatz cho dự án vì anh ấy không chắc chắn về cấu trúc bộ phim và vì Ferencz-Flatz đã viết về quảng cáo. Cả hai đều biết rằng họ sẽ làm một bộ phim về lịch sử đương đại, nhưng nó có khía cạnh lịch sử. Thật thú vị và sâu sắc khi nhận ra rằng hồi đó mọi người đều không hề hay biết.

Sau cuộc cách mạng Romania, đạo diễn nhận thấy thời điểm này không chỉ hỗn loạn về mặt chính trị và xã hội mà còn là thời điểm tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau. Chính trong thời đại này, ông đã phát triển niềm đam mê sâu sắc đối với điện ảnh và lịch sử. Thời kỳ này khơi dậy trong ông sự tò mò lâu dài về nguồn gốc của xã hội chúng ta.

Với tư cách là một nhà phê bình phim, tôi nhớ lại một câu chuyện cá nhân trong quá khứ, nơi cha tôi, một nhân viên của một công ty nhà nước từng chuyển sang tư nhân, trở về nhà với một cổ phiếu trên tay. Thật không may, công ty đã sụp đổ thành hư vô, khiến những cổ phiếu đó trở nên vô giá trị. Có vẻ như cả nước đã bị lừa dối theo cách tương tự. Bộ phim này đóng vai trò như một cuộc khám phá sâu sắc về những hy vọng và ước mơ từng được người dân nơi đây ấp ủ.

Nhìn lại, tôi phải thừa nhận rằng không phải mọi sự kiện sau thập niên 90 ở Romania đều bất lợi. Tư cách thành viên EU của quốc gia này nổi bật như một cột mốc quan trọng, một cột mốc tiếp tục giữ giá trị trong bối cảnh ngày nay, bất chấp làn sóng quan điểm về “chủ quyền” đang gia tăng trên khắp châu Âu và toàn cầu. Làn sóng này dường như bị ảnh hưởng bởi chính quyền Trump và triết lý đặt “nước Mỹ trên hết” nhằm mục đích làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại.

Đạo diễn người Romania bày tỏ quan điểm của mình rằng các bộ phim nên giải quyết những vấn đề có vấn đề hoặc không hoàn hảo, và ông coi máy ảnh như một công cụ để ghi lại những thực tế chưa được trau chuốt như vậy.

Jude thường bị hỏi tại sao anh ấy lại có vẻ chỉ trích Romania hoặc không nêu bật được những khía cạnh tích cực của nước này. Câu trả lời của anh ấy rất nhất quán: cách tiếp cận khả thi duy nhất trong việc làm phim đối với anh ấy là vạch trần những sai sót và thiếu sót. Theo quan điểm của ông, mục đích làm phim lịch sử chỉ nằm ở sự phù hợp của chúng với thời điểm hiện tại.

2024-11-16 13:17